Có một bóng đèn dây tóc sáng từ năm 1901 và đến giờ… nó vẫn sáng

Trên trần nhà của trạm cứu hỏa số 6, Sở Cứu hỏa Livermore-Pleasanton ở Livermore, bang California, có một bóng đèn dây tóc được mệnh danh là “Centennial Light”, nó đã cháy sáng từ năm 1901 đến tận ngày hôm nay. Sách Kỷ lục Guinness Thế giới đã công nhận đây là bóng đèn thọ nhất thế giới.

Loại bóng đèn của Centennial Light được thiết kế bởi nhà phát minh Adolphe A. Chaillet và được làm thủ công bởi công ty Shelby Electric tại bang Ohio. Ban đầu nó được thiết kế để cho công suất tỏa sáng 30W hoặc 60W. Bây giờ thì nó vẫn sáng nhưng khá mờ, chỉ còn 4W mà thôi, tương đương với một cái đèn ngủ. Nhưng mà không sao, nó sáng được đến ngày hôm nay đã là cả một kỳ tích.

Trong suốt cuộc đời dài lừng lẫy của mình, bóng đèn Centennial Light đã tắt nhiều lần, tuy nhiên đó là do sự cố về điện hoặc do sự can thiệp của con người chứ bản thân nó vẫn chẳng có vấn đề gì cả. Hồi năm 2015, các nhà chức trách của thị trấn đã tổ chức một bữa tiệc để ăn mừng 1 triệu giờ sáng của bóng đèn huyền thoại.

Ngoài việc là bóng đèn thọ nhất thế giới ra, Centennial Light còn mang một ý nghĩa sâu xa hơn thế. Nó là minh chứng hùng hồn cho cái gọi là “lỗi thời có kế hoạch” (planned obsolescence) trong kinh tế học và thiết kế công nghiệp. Tức là một sản phẩm được làm ra đã được tính toán thời gian nó lỗi thời, hư hỏng một cách có chủ đích để duy trì bán hàng. Nói đơn giản là không làm đồ quá xịn để nó hỏng người ta còn mua tiếp ấy.

Bóng đèn bản thương mại đầu tiên của Thomas Edison vào năm 1881 có tuổi thọ tiêu chuẩn là 1500 giờ, chẳng bao lâu sau các nhà sản xuất bóng đèn đã tuyên bố họ có bóng đèn sống được đến 2500 giờ. Thế nhưng đến năm 1924, các nhà sản xuất bóng đèn lớn ở Mỹ và châu Âu đã bí mật họp lại với nhau để hạn chế tuổi thọ bóng đèn xuống còn 1000 giờ. Đến năm 1940 thì bóng đèn có tuổi thọ 1000 giờ trở thành tiêu chuẩn. Phải đến tận năm 1953 khi sự việc bại lộ thì General Electric và các ông lớn trong ngành khác mới bị cấm hạn chế tuổi thọ bóng đèn.

Quay lại với Centennial Light, nó được sản xuất từ trước khi vụ giới hạn tuổi thọ ra đời, bản thân nó sáng đến tận ngày hôm nay cũng đã là cả một điều kỳ diệu. Nếu bạn quan tâm đến bóng đèn này thì hãy vào trang centennialbulb.org, cứ mỗi 30 giây, trang web này sẽ cập nhật hình ảnh của bóng đèn Centennial Light một lần.

Tóm tắt nội dung:

– Có một bóng đèn dây tóc được mệnh danh là “Centennial Light”, nó đã cháy sáng từ năm 1901 đến tận ngày hôm nay.

– Ban đầu nó được thiết kế để cho công xuất tỏa sáng 30W hoặc 60W. Bây giờ thì nó vẫn sáng nhưng khá mờ, chỉ còn 4W mà thôi, tương đương với một cái đèn ngủ. 

– Hồi năm 2015, các nhà chức trách của thị trấn đã tổ chức một bữa tiệc để ăn mừng 1 triệu giờ sáng của bóng đèn huyền thoại. 

– Ngoài việc là bóng đèn thọ nhất thế giới ra Centennial Light còn là minh chứng hùng hồn cho cái gọi là “lỗi thời có kế hoạch” (planned obsolescence) trong kinh tế học và thiết kế công nghiệp.

Nguồn twistedsifter, mercurynews, 9gag biên dịch GVN360